ΤΑ
ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ
Αντί προλόγου...
Τα τοπωνύμια του Σαρανταπόρου τα κατέγραψε με την πολύτιμη βοήθεια του αείμνηστου Δήμου Τζιουμακλή, ο Δημήτριος Γκουτζουρέλας του Αντωνίου δάσκαλος από το Σαραντάπορο και δημοσιεύθηκαν το 1998 στον 34ο τόμο του "Θεσσαλικού Ημερολογίου", στις σελίδες 345 έως 362. Από εκεί τα αντέγραψα και ευχαριστώ πολύ τον Δημήτριο Γκουτζουρέλα για τη συναίνεσή του ώστε να δημοσιευθούν στο "Ημερολόγιο Σαρανταπόρου".
Ευχαριστώ επίσης τον εκδότη του Θεσσαλικού Ημερολογίου Κώστα Σπανό, για τις πολύτιμες συζητήσεις που είχα μαζί του και για τις οδηγίες του σε πολλά θέματα που αφορούν την τοπική ιστορία και λαογραφία.
Γιάννης Ντάλλας.
Το Παλιοκκλήσι και ο Σπαστήρας όπως φαίνονται από τη Μαναχιά Ουστριά
Η θέα από το οροπέδιο της Λεφτοκαρυάς (Λιφτουκαριά στην τοπική διάλεκτο, Λεπτοκαρυά το ορθό)
1) Αγά Βρύση, του. Κυριωνύμιο. Η βρύση,
που βρισκόταν κοντά στο περίπτερο του Δ. Γκουτζουρέλα, κτίσθηκε από τον αγά
Ομέρ Λουτφή Ογλού Εφέντη (Μιριαφέντη). Το νερό της μεταφερόταν από το
Παλιμανάστηρο. Καταστράφηκε τη δεκαετία του 1960 με την κατασκευή του
υδραγωγείου.
2) Αγιου-Μαρίνα, η. Ναωνύμιο. Ο
ενοριακός αυτός ναός κτίσθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και
πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς στη διάρκεια της κατοχής.
3) Αγιου-Παρασκευή, η. Ναωνύμιο. Μικρός
ναός στη θέση Παλιόχουρα, τον οποίο έκτισε ο ληστής Φώτης Γιαγκούλας, στις
αρχές της δεκαετίας του 1920. Στη θέση του υπήρχε παλαιότερα ομώνυμο
εικονοστάσι.
4) Αγλίστρα, η. (α- προθετικό +
γλίστρα). Βράχος στο Ανήλιο όπου έκαναν τσουλήθρα (γλίστρα) τα παιδιά του
χωριού. Ομώνυμο τοπωνύμιο υπάρχει και στη βόρεια πλαγιά της ράχης
Παλιστρούγκια, ανάμεσα στις θέσεις Γκορτσιά και Έλατος.
5) Αγριουκάβακου, το. Φυτωνύμιο το
οποίο προσδιορίζει ένα τμήμα του ρέματος Κεραμίδα, χαμηλότερα από την ομώνυμη
βρύση.
6) Αγριουκαστανιές, οι. Φυτωνύμιο.
Γκρεμός στη δεξιά άκρη του Μουκριώτη (το ποτάμι απέναντι από το Μοναστήρι της Παναγίας, που έρχεται από το χωριό Λιβαδερό το οποίο παλαιότερα λεγόταν Μόκρο), νοτιότερα του Μαντανιού, με αυτοφυείς αγριοκαστανιές.
7) Αγριουκαστανιές Ακατνές, οι.
Φυτωνύμιο ανάμεσα στο προηγούμενο και στο Λευτεροσακούλι. (Ακατνές α-προθετικό
+ κάτω> ακατνές).
8) Αγριουσκιά, η. Φυτωνύμιο το οποίο
προσδιορίζει ένα τμήμα του ρέματος Κρυονέρι.
9) Αδάμους, ο. Κυριωνύμιο. Το
προσηλιακό τμήμα του Μοκριώτη, ανάμεσα στο Μοναστήρι και στον Άσπρο Νόχτο. Ο
Αδάμος καταγόταν από το διπλανό Λιβαδερό και ξεχείμασε εδώ κάποια χρονιά με το
κοπάδι του.
10) ΑϊΘανάς, ο. Ναωνύμιο. Ο
σημερινός ναός είναι ανακαινισμένος, ο παλιός Άγιος Αθανάσιος.
11) ΑϊΝικόλας, ο. Ναωνύμιο. Ο ναός
αυτός βρίσκεται στην Παλιόχωρα και ήταν ο ενοριακός του παλιού οικισμού. Στα
νοτιοδυτικά του βρισκόταν το νεκροταφείο του παλιού οικισμού. Το οστεοφυλάκιο
το οποίο χρησιμοποίησαν και οι κάτοικοι του νέου οικισμού, ήταν κολλημένο στη
νοτιοανατολική γωνία του ναού.
12) Αϊτουφουλιά, η. Ζωωνύμιο. Το
χαμηλότερο τμήμα της ράχης που κατεβαίνει από του Αλή το Μνήμα. Στη νότια πλευρά
της ράχης έκαναν τις φωλιές τους σταυραετοί.
13) Αλαταριά, η. όνομα πολλών περιοχών
με επίπεδες πέτρες (πλάκες) όπου ρίχνουν αλάτι οι βοσκοί για τα ζώα τους. Οι
γνωστότερες είναι μια στη ράχη, η οποία είναι στο δρόμο από τη βρύση του Μέγα
προς τα Παλιμάντρια και μια άλλη στο αϊπανό (επάνω) Παλιστρούγκι προς του Παπά
τα Χωράφια.
14) Αλή το Μνήμα, του. Κυριωνύμιο στους
βορειοανατολικούς πρόποδες του Κούκου. Για τον Αλή και το μνήμα του δεν
γνωρίζουμε τίποτα.
15) Αλωνάκι ή Αλουνάκι, το. Μικρό αλώνι
στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του Κούκου. Εδώ συγκεντρώνονταν οι Λαζαρίνες, οι
οποίες μάζευαν, τραγουδώντας, τσάκνα (τα λεπτά και στεγνά κλαριά από πουρνάρι ή
βελανιδιά) για το ψήσιμο των φαγητών τους την παραμονή της Κυριακής των Βαΐων.
16) Αλώνι, το. Η περιοχή ανάμεσα στις
οικίες του Θεοδ. Γκατζάρα και του Απ. Κλεισιάρη όπου υπήρχε ένα αλώνι.
17) Αμπέλια, τα. Φυτωνύμιο της ράχης
από το πρατήριο του Κ. Μήτσιου προς το νεκροταφείο. Τα αμπέλια τα είχαν φυτέψει
οι ιδιοκτήτες του χωριού Μάντζαρης, Ομέρ Λουτφή Ογλού Εφέντης και Μονή της
Παναγίας και μοιράσθηκαν ισομερώς στους κατοίκους του χωριού. Καταστράφηκαν από
φυλλοξήρα στη δεκαετία 1930-1940. Η περιοχή λεγόταν και Αϊπανά (πάνω) Αμπέλια
σε αντιδιαστολή με τα επόμενα.
18) Αμπέλια Ακατνά (κάτω) (α- προθετικό
+ κάτω). Αμπέλια στο βορειοανατολικό τμήμα της πλαγιάς Προσήλιο. Φυτεύτηκαν και
μοιράσθηκαν όπως τα Αϊπανά. Καταστράφηκαν και αυτά τη δεκαετία 1930-1940
19) Ανήλιου, το. Η βορειοανατολική
πλαγιά του χωριού από τη βρύση του Μέγα μέχρι τον Αϊ-Θανάση. Το ίδιο όνομα έχει
και η βορειοανατολική πλαγιά του Αμάρμπεη, από την Καραϊάννινα μέχρι το
Κρυονέρι του χωριού Τσαπουρνιά, τμήμα της οποίας ανήκει στην περιοχή του
Σαρανταπόρου.
20) Απουκώλουμα, το. Η ράχη πάνω από τα
Ρουγόζια, νοτιοδυτικά από το Παλιοκκλήσι.
21) Αριστείδης. Κυριωνύμιο το οποίο
προσδιορίζει την αριστερή όχθη του Μοκριώτη, πάνω από το αγρόκτημα Παλιχώραφο
στο Μοναστήρι. Εδώ σκότωσαν οι γερμανοί κατά την κατοχή τον Αριστείδη Ντάλλα. Η
θέση ονομάζεται και στ΄ Αριστή.
22) Αρκουδόλακους, ο. Ρέμα που
κατεβαίνει από τους νότιους πρόποδες της Βίγλας και συμβάλλει στον ποταμό
Σαραντάπορο, στην αρχή της Στενούρας. Από το ρέμα αυτό διέρχονται τα κοπάδια
των κτηνοτρόφων από το Λιβάδι, για να πιούν νερό στο ποτάμι.
23) Αρκουδότρυπα, η. Σπηλιά στην πλαγιά
της ράχης Τζιαφείρι προς το Λάκκο της Παναϊάς (Παναγίας).
24) Αρμυρόπιτρα, ο. Ο βράχος (πέτρα) πάνω από
το Αρμυρόχωμα, γνωστός και ως Χοντρή Πέτρα.
25) Αρμυρόχουμα, το. Η αριστερή όχθη
του Σαραντάπορου, κάτω από τον παλιό δρόμο Ελασσόνα – Σέρβια στο Μπουγάζι. Το χώμα
εδώ είναι αρμυρό και περιέχει απολιθώματα θαλασσινών οστράκων.
26) Ασβεσταριά, η. Όνομα τριών περιοχών
όπου υπήρχε ασβεστοκάμινο οι οποίες είναι: α) Στο ρέμα που κατέρχεται από τα
Π(ι)νάκια προς τα Παλιμάντρια. β) Στο τμήμα του Σαραντάπορου ποταμού, παραπάνω
από της πηγές της Κρανιάς και απέναντι από τα Μάρμαρα. γ) Στο κάτω τμήμα του
ρέματος που κατέρχεται από του Παπά τα Χωράφια στην Ξηρόβρυση.
27) Άσπρος Νόχτος (όχθος). Η δεξιά
απότομη όχθη του Μοκριώτη, χαμηλότερα από τη Μονή της Παναγίας. Το χώμα της
περιοχής είναι άριστος πηλός.
28) Βαγγέλη Αχυρώνα, του. Κυριωνύμιο
της ράχης από τη Βλαγγαριά προς το Κουλούκι.
29) Βαγγέλη Σούδα, του. Κυριωνύμιο ενός
ρέματος το οποίο χωρίζει τις ράχες Νίτση Χάνι και Πούλιου, απέναντι από του
Καραξέκη τα Μαντριά.
30) Βαθιά Γούρνα, η. Το πάνω τμήμα του
Κεδρόλακου, στην ανατολική πλαγιά του Κούκου, όπου υπάρχει ένα βαθύ κοίλωμα
στην κοίτη του.
31) Βαθιά Μαντρινιά, η. Τμήμα του
Μουκριώτη στο μονοπάτι από του Τζήκα το Αλώνι προς την Καραϊάννινα. Από δω οι
κάτοικοι του χωριού έπαιρναν σχιστόλιθους για τις στέγες των σπιτιών.
32) Βακούφκη Γούρνα, η. Η
καλλιεργούμενη δυτική πλευρά της Λευτοκαρυάς, η οποία ανήκε πριν την
απαλλοτρίωση στη Μονή της Παναγίας.
33) Βακούφκου Αλώνι, το. Το αλώνι
που υπήρχε στη μέση της Βακούφκης Γούρνας
34) Βακούφκους Μύλους, ο. Ο
νερόμυλος που υπήρχε στη δεξιά όχθη του ποταμού Σαραντάπορου, στα όρια του
χωριού μας με τη Μηλέα. Λειτουργούσε και τη δεκαετία 1940-1950. Μέχρι την
εγκατάλειψη του ήταν κτήμα, το μοναδικό, της Μονής της Παναγίας.
35) Βαρκό, το. Το τμήμα της δεξιάς
όχθης του Σαραντάπορου, ανάμεσα στην Κλαδερή και στο μύλο του Γκουντρουμπή. Εδώ
παλαιότερα υπήρχαν πολλές ανάβρες και πλούσια βλάστηση και για αυτό το χώμα
ήταν βαρύ στο όργωμα.
36) Βαρσαμή, στου. Κυριωνύμιο ενός μικρού
κτήματος στους δυτικούς πρόποδες του Κούκου.
37) Βλαγκαριά, η. Η ράχη νοτιοανατολικά
του πρατηρίου του Κ. Μήτσιου, όπου το τυροκομείο του Βαίτση, μέχρι το σημείο
που χωρίζει ο δρόμος για το Κουλούκι.
38) Βλαχουγιώρη τα Μαντριά, στου.
Κυριωνύμιο στο Προσήλιο, απέναντι από τις Ιγκάιες.
39) Βλαχουγιώρη Νόχτους (όχθος).
Κυριωνύμιο της δεξιάς απότομης όχθης του Μουκριώτη στις Ιγκάιες. Εδώ ο
Βλαχογιώρς στάλιζε τα καλοκαίρια το μεσημέρι το κοπάδι του.
40) Βούζηλο, το. Φυτωνύμιο στην
βορειοανατολική πλαγιά της ράχης Γκλυγκόβη. Βούζηλο στο Σαραντάπορο λέγεται το
φυτό ακταία η μέλαινα.
41) Βουρτόπις, οι. Η ράχη ανατολικά της
Κόκας.
42) Βράκα τ΄ Αλώνι, του. Κυριωνύμιο. Το
αλώνι ήταν πάνω σε αρχαία ερείπια.
43) Βράκα του Καρακόλι, του.
Κυριωνύμιο. Το φυλάκιο (καρακόλι) που ήταν στη ράχη Γκέμη τ΄ Αλώνι.
44) Βράκα τα Μαντριά, του. Κυριωνύμιο
ανατολικά του αλωνιού του.
45) Βρωμόβρυση ή Βρουμόβρυση, η. Το
ρέμα από την Παπαφώταινα μέχρι το Μαντάνι, βορειοδυτικά του χωριού. Η περιοχή
οφείλει το όνομα της στη βρύση, με λιγοστό νερό, που βρίσκεται στα αριστερά του
δρόμου από το Μελαντίνο προς τη μικρή Ντοβρά του Μεταξά.
46) Βρυσούλι, το. Μικρή βρύση κάτω από
τη Βακούφκη Γούρνα.
47) Γαβρί, το. Φυτωνύμιο μιας πηγής
στην Αγριοσυκιά, όπου φυτρώνουν Γαβριά.
48) Γαβριά, τα. Φυτωνύμιο του ρέματος
χαμηλότερα από του Γιωργάκη το Πηγάδι.
49)Γάβρους, ο. Φυτωνύμιο του πηγαδιού
πάνω από τον γκρεμό των Αγριοκαστανιών.
50) Γάβρους Αϊπανός, ο. Φυτωνύμιο
ενός πηγαδιού ψηλότερα του Γάβρου.
51) Γιάννη τ΄ Βαίτση τα Μαντριά, του. Κυριώνυμο
της πλαγιάς νοτιοανατολικά της Στρογγυλής Πέτρας και νοτίως του Τζιότζιουλα,
όπου βρίσκεται αρχαίο νεκροταφείο.
52) Γιδάρης, ο. Κυριωνύμιο της πλαγιάς
από τις Γκορτσιές προς το Μπουγάζι.
53) Γιλαδάρη τ΄ Αλώνι, του. Κυριώνυμο
στη δεξιά όχθη του Σαραντάπορου, στη Στενούρα, ανάμεσα στον Κεδρόλακο και στου
Λαγού το Μπαίρι.
54) Γιλαδόσταλους, ο. Τμήμα της
δεξιάς απότομης όχθης του Μουκριώτη όπου στάλιζαν το καλοκαίρι τα γελάδια.
55) Γιουργάκς, ο. Κυριωνύμιο ενός
πηγαδιού στην ομώνυμη πλαγιά.
56) Γκαμπτζιά, η. Φυτωνύμιο του κάτω
τμήματος του ρέματος, το οποίο κατεβαίνει από τον Έλεγχο προς το Σαραντάπορο.
57) Γκαμπτζιές, οι. Φυτωνύμιο του
ρέματος στου Τζήκα τ΄ Αλώνι.
58) Γκατζάρα τ΄ Αλώνι, του. Κυριωνύμιο
στην περιοχή Γουρνοσαριές.
59) Γκατζάρα τ΄ν Πατλιά, του.
Κυριωνύμιο στην περιοχή Γουρνοσαριές με πυκνή βλάστηση πουρναριών.
60) Γκέλημας, Ρέμα που κατεβαίνει από
το Αλωνάκι και συμβάλει στον Σαραντάπορο απέναντι από το Παλιόχανο.
61) Γκέμη τ΄ Αλώνι, του. Κυριωνύμιο στο
ψηλότερο σημείο της ράχης, δυτικά των αρχαίων ερειπίων
62) Γλκυγκόβη η Ράχη, του. Κυριωνύμιο
στο ψηλότερο σημείο της ράχης, βορειοανατολικά της γέφυρας του Μουκριώτη.
63) Γκόντηρας, ο. Κυριωνύμιο των
νοτιοανατολικών πρόποδων του Κούκου, από το Μελίσσι μέχρι τη Βαθειά Γούρνα.
64) Γκουντρουμπή ο Μύλος, του. Ο
νερόμυλος ήταν στη δεξιά όχθη του Σαραντάπορου, νοτιοανατολικά του σημείου που
συναντιέται ο δρόμος από τον Κόια με τον δρόμο από το Παλιόχανο προς το
Καλαμπαλίκι.
65) Γκουντρουμπή ο Νόχτους (όχθος),
του. Κυριωνύμιο στη δεξιά όχθη του Σαραντάπορου, απέναντι από το Παλιόχανο. Εδώ
στάλιζαν τα γίδια του Γκουντή (Κωσταντή) Γκουντρουμπή.
66) Γκουντρουμπή Νόχτους Ακατνός (από
κάτω), του. Κυριωνύμιο παρακάτω από το προηγούμενο.
67) Γκουρτσιά, η. Φυτωνύμιο ενός
κτήματος κοντά στα όρια του Σαρανταπόρου με τον Μεταξά. Ομώνυμο τοπωνύμιο
υπάρχει και στη περιοχή Πετρωτός, όπου τώρα είναι τα σπίτια των Γκαλιτσιάδων.
Έτσι ονομάζεται και η περιοχή Γκαμπτζιά.
68) Γκουρτσιές, οι. Φυτωνύμιο του
επίπεδου τμήματος της ράχης νοτίως της Βίγλας. Όλη σχεδόν η περιοχή αυτή ανήκει
στο Λιβάδι.
69) Γκουρτσουπούλα, η (=μικρή γκορτσιά
– αγριοαχλαδιά). Φυτωνύμιο του χαμηλότερου τμήματος της ράχης του Σπαχή τα
Κόκαλα, πάνω από τον Κατήφορο.
70) Γκριαουσιάδια, τα. Φυτωνύμιο τριών
περιοχών: α) Στο χαμηλότερο τμήμα της αριστερής όχθης του ρέματος Τσιαπάρης. β)
Στην ευρύτερη περιοχή Αδάμος. γ) Στην ευρύτερη περιοχή Κατσ(ι)καβέλα Παλικόπρι.
Το γκριαουσιάδι είναι είδος πουρναριού που έστρωναν για στρώμα οι βοσκοί στο
γρέκι τους επειδή ήταν μαλακό.
71) Γούλας Παλάσκας, ο. Κυριωνύμιο στη
ράχη του Σπαχή τα Κόκκαλα. Εδώ οι γερμανοί σκότωσαν κατά την κατοχή τον Γούλα
Παλάσκα.
72) Γούλα Τάση(Τάσου) τ΄ Αλώνι, του. Το
αλώνι αυτό βρισκόταν στη μεσαία ράχη, ανάμεσα στο Τρανό Ίσιωμα και στις
Γουρνοσαριές.
73) Γουμαρουκατουρσιά, η. Τμήμα του
δρόμου στον Κατήφορο, όπου ουρούσαν τα υποζύγια.
74) Γουρνουσαριές ή Γρουνουσαριές, οι.
Έτσι ονομαζόταν οι τρείς ράχες και οι πλαγιές τους χαμηλότερα από το Τρανό
Ίσιωμα και της Καλής το Μπγιάδι (Πηγάδι) μέχρι το Γκέλημα.
75) Γυφταριό, το. Ο χώρος χαμηλότερα
από τον Ιερό Ναό της Αγίας Μαρίνας, όπου υπήρχε παλαιότερα σιδηρουργείο. Το
Γυφταριό λεγόταν και Γύφτικα.
76) Γύφτου τ΄ Αλώνι, του. Κυριωνύμιο.
Το αλώνι του Γύφτου βρισκόταν στου Γύφτου το Χουράφι.
77) Γύφτου του Χουράφι, του.
Αγροτεμάχιο στα Πεζούλια, ιδιοκτησία του Γρηγόρη Ντίνου, σιδηρουργού και
οργανοπαίχτη του Σαρανταπόρου.
78) Δέντρα, τα. Το τμήμα της ράχης
Λεφτοκαρυά προς της Πανα(γ)ϊάς το Λάκκο όπου υπάρχουν δέντρα (βαλανιδιές).
79) Δήμου τα Μαντριά, του. Τμήμα της
βόρειας πλαγιάς της Μεγάλης Ράχης.
80) Δικανέας (δεκανέας), ο. Το ψηλότερο
σημείο του παλιού δρόμου Ελασσόνα – Σέρβια, στη νοτιοδυτική πλαγιά της Βίγλας.
Εδώ κατά τη διάρκεια της κατοχής και του
εμφυλίου, γινόταν έλεγχος των διερχόμενων αυτοκινήτων από στρατιώτες,
επικεφαλής των οποίων ήταν ένας δεκανέας. Γι αυτό η περιοχή λέγεται και
Έλεγχος. Το σημείο όπου ήταν το φυλάκιο ανήκει στο Λιβάδι.
81) Διχάλουμα, το. Το σημείο όπου
ενώνονται τα ρέματα που έρχονται από την Κόκα το ένα και από την Γκορτσιά το
άλλο, προς τη μικρή Ντοβρά. Ομώνυμο τοπωνύμιο υπάρχει στη σμίξη (ένωση) του
ρέματος που κατεβαίνει από τις Γρουνουσαριές με το ρέμα Κρυονέρι.
82) Διχάλουμα Αϊπανό, το. Η συμβολή δυο
ρεμάτων στις Γρουνουσαριές.
83) Εικοσιοχτάμετρη ή Μεγάλη Γέφυρα, η.
Η γέφυρα του Μοκριώτη στα όρια με τη μηλέα, που έχει μήκος 28 μέτρα.
84) ‘Ελατους, ο. Φυτωνύμιο στη δεξιά
όχθη του Τρανού Λάκκου, στα ανατολικά της Αγλίστρας. Σήμερα δεν σώζεται ο
έλατος.
85) Έλιγχους, ο. Βλέπε το τοπωνύμιο
Δικανέας.
86) Ημιράδια, τα. Φυτωνύμιο στη ράχη
δυτικά της Μονής της παναγίας, στη δεξιά όχθη του Μοκριώτη όπου υπάρχουν
ημεράδια, δηλαδή ένα είδος βαλανιδιάς.
87) Θόδουρος, ο. Κυριωνύμιο της πλαγιάς
πάνω από του Λαγού το Μπαϊρι και κοντά στο καραούλι. Εδώ έθαψαν ένα ληστή
Θόδωρο, ο οποίος με ένα συγγενή του επιχείρησε να ληστέψει, γύρω στα 1890, τον
μεγαλοκτηνοτρόφο Αθανάσιο Γκουντρουμπή. Αυτός τους κατάγγειλε στο τουρκικό
φυλάκιο στο Ντερβένι και οι τούρκοι, συνεπικουρούμενοι από ένοπλους χωριανούς περικύκλωσαν
τους ληστές και σκότωσαν το Θόδωρο στη θέση όπου τον έθαψαν. Ο άλλος ληστής
αμύνθηκε για λίγες ώρες αλλά είχε κι αυτός την ίδια τύχη. Τον έθαψαν λίγο
ψηλότερα από το μνήμα του Θόδωρου.
88) Θουμά τ΄ Αλώνι, του. Το αλώνι αυτό
βρισκόταν στην περιοχή Καλτσούμς, στη ράχη προς τον Κεδρόλακο.
89) Ιγκάιες, οι. Έτσι ονομάζονται τρείς
ράχες τις οποίες χωρίζει ένα ρέμα, στα όρια των χωριών Σαραντάπορο, Τσαπουρνιά
και Μηλέα.
90) Ιτιά, η. Φυτωνύμιο στην άκρη της
Κρέμασης, κοντά στη συμβολή των Κοντοσούδιων με το Κρυονέρι. Ομώνυμα τοπωνύμια
υπάρχουν στην αριστερή όχθη του Σαραντάπορου, ανάμεσα στο Παλιόχανο και στου
Γκουντρουμπή το Νόχτο τον Ακατνό, στον Μουκριώτη, ανάμεσα στη Μονή της Παναγίας
και στη Βαθιά Μαντρινιά και στο Ανήλιο, όπου υπάρχει μια βρύση στα βόρεια του
Αγ. Αθανασίου.
91) Καγγέλια, τα. Έτσι αποκαλούνται οι
στροφές του παλιού δρόμου Ελασσόνα – Σέρβια, στη δυτική πλευρά της Βίγλας, όπου
τα σύνορα του Σαρανταπόρου, του Λιβαδίου και της Καστανιάς Σερβίων.
92) Καδί, το. Βράχος σε σχήμα κάδου στον
Μουκριώτη, χαμηλότερα από τη Βαθιά Μαντρινιά. Ο βράχος φαγώθηκε από την πτώση
των νερών του ποταμού που σχηματίζει εδώ ένα μικρό καταρράκτη. Το τοπωνύμιο
αυτό είναι γνωστό και ως Καδί Αϊπανό.
93) Καδί Ακατνό ή Μικρό, το. Όμοιος με
τον προηγούμενο βράχο χαμηλότερα από αυτόν.
94) Κακουπλάι, το (Κακό, άσχημο
πλάι-πλαγιά). Η ανατολική πλαγιά της ράχης Βουρτόπις.
95) Καλαμπαλίκι, το. Περιοχή με κτήματα
στη συμβολή του δρόμου που έρχεται από το Κουλούκι με αυτόν που έρχεται από τον
Μύλο του Γκουντρουμπή.
96) Καλής το Μπγιάδι (Πηγάδι), της.
Πηγή στο ρέμα Κρυονέρι, δίπλα στο δρόμο από τον Κατήφορο προς Γουρνουσαριές.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση εδώ εμφανιζόταν τα βράδια μια Καλή, δηλαδή μια
Νεράιδα και για αυτό το λόγο ονόμασαν την πηγή της Καλής το Μπγιάδι.
97) Καλούδα, η. Άλλη πηγή στο ρέμα
Κρυονέρι, στο δρόμο από το Μέγα προς το Αλωνάκι.
98) Καλτσούμς, ο. Κυριωνύμιο στη
δεξιά όχθη του Σαραντάπορου, από το Μπουγάζι προς τον Κούκο.
99) Καμίνια, τα. Περιοχή στη δεξιά όχθη
του Μουκριώτη όπου παλαιότερα έκαναν ξυλάνθρακες (κάρβουνα).
100) Καραβίδας, ο. Περιοχή στη δεξιά
όχθη του Σαραντάπορου και η ράχη από τον Καλτσούμη έως την Πουρναριά.
101) Καραγάτσι, το. Φυτωνύμιο στην
αριστερή όχθη του Σαραντάπορου, από τη βρύση του Παλιόχανου μέχρι του Βαγγέλη
τη Σούδα.
102) Καραγάτσια, τα. Φυτωνύμιο
χαμηλότερα από το Ραφτάδ(ι)κο Αλώνι, ανάμεσα στις περιοχές Γιωργάκη και Χάπη
Λάκκος.
103) Καραγκόγκου τα μαντριά, του.
Κυριωνύμιο στην αριστερή όχθη του ρέματος Μπαλατζής, βορειοανατολικά του
Κουλουκίου.
104) Καραϊάννη τα Μαντριά, του.
Κυριωνύμιο στην περιοχή Άσπρος Νόχτος.
105) Καραϊάννη η Στρούγκα, του.
Κυριωνύμιο μιας πλαγιάς από την Καραϊάννινα προς το Γάβρο.
106) Καραϊάννινα, η. Κυριωνύμιο της
ράχης που κατεβαίνει από τον Πανέ της Τσαπουρνιάς προς τον Μουκριώτη.
107) Καραϊάννινας τ Αλώνι, της.
Τμήμα της περιοχής Καραϊάννινα.
108) Καραϊάννινας του Χουράφι, της.
Χωράφι της οικογένειας Καραγιάννη από την Τσαπουρνιά στην προσηλιακή πλευρά της
Καραϊάννινας.
109) Καραξέκη τα Μαντριά, του.
Κυριωνύμιο στη περιοχή Τζιότζιουλα.
110) Καραούλι, το. Η κορυφή της Τούμπας
στον Καραβίδα, αλλά και της ράχης νοτιοανατολικά της Βρύσης Τσιαπάρη, πάνω από
τη θέση Θόδωρος.
111) Καραφάκας, ο. Κυριωνύμιο στη δεξιά
όχθη του Σαραντάπορου από του Βαγγέλη τη Σούδα μέχρι τη Ντραγασιά την Αϊπανή.
112) Καρυά, η. Φυτωνύμιο στο Κρυονέρι,
χαμηλότερα από της Καλής το Μπγιάδι.
113) Κατήφουρους, ο. Το κατηφορικό
τμήμα του δρόμου από τον Άγιο Αθανάσιο προς τον Σαραντάπορο ποταμό.
114) Κατιρίνη τ΄ Τσίλα, η.
Το πάνω τμήμα της ράχης Ημεράδια, όπου στη έχασε τη ζωή της στην διάρκεια της
κατοχής η Αικατερίνη Τσίλα
115) Κατουρσιά, η. Βλέπε το τοπωνύμιο
Γουμαρουκατουρσιά.
116) Κατσκαβέλα του Παλικόπρι, του.
Κυριωνύμιο στην αριστερή όχθη του Μοκριώτη, ανάμεσα στη Μονή της παναγίας και
στο Λημέρι του Νταλαμπόση. Εδώ υπήρχε κοπριά (παλικόπρι) από το παλιό μαντρί
του Κατσικαβέλα.
117) Καψάλη, η. Περιοχή στην αριστερή
όχθη του Μοκριώτη ψηλότερα από τον Αριστείδη, η οποία φαίνεται πως κάποτε
κάηκε, έγινε καψάλη.
118) Κέδαρους, ο. Η μικρή ράχη ανάμεσα
στο Σταυροδρόμι και στο Μελίσσι.
119) Κιδρόλακους, ο. Το ρέμα (λάκκος)
από τη Βαθιά Γούρνα μέχρι τον Σαραντάπορο, νοτίως της Στενούρας.
120) Κιραμίδα, η. Βρύση στο ρέμα δυτικά
της Αγίας Μαρίνας. Το νερό εδώ έτρεχε από μια κεραμίδα. Ομώνυμο τοπωνύμιο
υπάρχει και στο Βακούφ(ι)κο Μύλο.
121) Κιρασιά, η. Φυτωνύμιο μιας πηγής
στο ρέμα μεταξύ του Καλτσούμη και του Καραβίδα. Ομώνυμο τοπωνύμιο υπάρχει και
στην αριστερή όχθη του Σαραντάπορου, απέναντι από το Βαρκό και κάτω από την
Αϊπανή τη Ντραγασιά.
122) Κιρκινιζουφουλιές, οι. Περιοχή
κοντά στα αρχαία ερείπια όπου έκαναν τις φωλιές τους τα κιρκινέζια. Ομώνυμο
τοπωνύμιο υπάρχει και στην αριστερή όχθη του Μουκριώτη ψηλότερα από τις Ακατνές
της Αγριοκαστανιές.
123) Κισλάς, ο. Το νοτιοανατολικό τμήμα
του ξερικού Ανήλιου, όπου πρέπει να υπήρχε τούρκικος στρατώνας (κισλάς στα
τούρκικα).
124) Κλαδιά, τα. Το δασωμένο τμήμα της
ανατολικής πλαγιάς, της ράχης Παλιστρούγκια.
125) Κλαδιρή, η (Κλαδερή). Περιοχή στη
δεξιά όχθη του Σαραντάπορου, απέναντι από τον Καραφάκα, με βαλανιδιές. Εδώ οι
κτηνοτρόφοι έκοβαν τα κλαδιά τον Αύγουστο και έκαναν σωρούς σαν τις θημωνιές,
διατηρώντας τα ως τροφή των γιδοπροβάτων το χειμώνα.
126) Κληματσίδα, η. Φυτωνύμιο στη
Βίγλα, νοτίως του Ελέγχου αλλά και στη δεξιά όχθη του ρέματος Μπαλατζής,
βορειοδυτικά των Μαντριών του Καραγκόγκου.
127) Κόϊας, ο. Κυριωνύμιο της ράχης
νοτιοανατολικά της ράχης Τζιότζιουλα μέχρι το Μύλο του Γκουντρουμπή.
128) Κόκα, η. Το διάσελο που χωρίζει τη
ράχη Βουρτόπες από τη Λεφτοκαρυά.
129) Κόκις, οι. Τα διάσελα από της
Ιγκάιες προς το Χάνι Χατζηγώγου, στα όρια με την Μηλέα. Όλη σχεδόν η περιοχή
αυτή ανήκει στη Μηλέα.
130) Κόκκινους Νόχτους (όχθος). Τμήμα
της δεξιάς όχθης του Σαραντάπορου, στα όρια του χωριού μας με τον Μεταξά και
την Καστανιά Σερβίων. Η περιοχή ανήκει στον Μεταξά.
131) Κουκκινόη, η. Πλαγιά με κόκκινα
χώματα απέναντι από την Πουρναριά, στο νοτιοανατολικό τμήμα του Καραβίδα.
132) Κουκκινόης, οι. Καλλιεργήσιμη
έκταση με κόκκινα χώματα στην περιοχή Καλαμπαλίκι.
133) Κουκκινόχουμα, το. Η πλαγιά
νοτιοανατολικά του Αγιου Αθανασίου απ΄ όπου έπαιρναν κόκκινο πηλό για το
άλειμμα των δαπέδων και για την κατασκευή φούρνων.
134) Κούκους, ο. Η κωνοειδής ράχη
βορειοανατολικά του οικισμού.
135) Κούλια, η. (Από την τουρκική λέξη kule, ο πύργος). Ο πύργος των οικογενειών
Ομέρ Λουτφή Ογλού Εφέντη και Μάντζαρη, ιδιοκτητών του χωριού πριν την
απαλλοτρίωση. Ήταν ασβεστόκτιστη με πολεμίστρες. Την έκαψαν οι Γερμανοί κατά
την Κατοχή. Στο οικόπεδο της βρίσκονται τώρα οι οικίες των Αποστόλη και Νικολάου
Γκουτζουρέλα και ο κήπος του Χρήστου Γκουτζουρέλα.
136) Κουλούκι, το. Έτσι ονομάζεται ο
χώρος όπου ήταν τα αλώνια του Ομέρ Λουτφή Ογλού Εφέντη και των υποτακτικών του,
στο δρόμο από το χωριό προς τον Βακούφκο Μύλο. Το τοπωνύμιο είναι από την
τουρκική λέξη kulluk,
η δουλεία.
137) Κουμάσια, τα. Η πλαγιά από τη Μονή
της Παναγίας έως τον Μπρούσιλα, όπου είχε τα χοιροστάσια του (κουμάσια) ο
Γιάννης Γκουτσιούνας. Ομώνυμο τοπωνύμιο υπάρχει και στην περιοχή Καμίνια.
138) Κουνάκι, το. Η κατοικία του Ομέρ
Λουτφή Ογλού Εφέντη στο Κουλούκι.
139) Κουντουλάκι, το. Ρέμα που
κατεβαίνει από τις βόρειες πλευρές του Μελαντίνου και πάει προς τη Βρωμόβρυση.
140) Κουντουλάκια, τα. Έτσι
αποκαλούνται τα ρέματα Κουντουλάκι και αυτό που κατεβάινει από το Βρυσούλι και
ενώνεται μαζί του.
141) Κουντουσούδι, το (Κοντή – Σούδα).
Το ρέμα που κατεβαίνει από του Τσιάτσιου τ Αλώνι προς τον Μπαλατζή, δίπλα από
του Καραγκόγκου τα Μαντριά.
142) Κουντουσούδια, τα. Τα ρέματα που
συμβάλουν στο Κρυονέρι βορείως της Κρέμασης.
143) Κουπριά, η. Σκουπιδότοπος στο
Αλώνι πάνω από την Ιτιά στο Ανήλιο. Ομώνυμα τοπωνύμια υπάρχουν πίσω από τις
οικίες του Γκουτζιαφώτη και του Γιάννη Βλαχογιώργη.
144) Κουρακουφουλιά, η. Κοίλωμα στη
δεξιά όχθη του ρέματος Γκέλημα στις Γρουμουσαριές όπου έκαναν τις φωλιές τους τα
κοράκια. Λέγεται και Τυρουκουμπουφουλιά (τυροκόμπος, είδος όρνιου)
145) Κουρουμπλιά, η (Κορομηλιά).
Φυτωνύμιο ανάμεσα στο ξερικό Ανήλιο και στην Κληματσίδα.
146) Κουτσιούκς, ο. Η δεξιά πλευρά
του Σαραντάπορου από την Πουρναριά έως την κλαδερή. Από την τουρκική λέξη kucuk που σημαίνει μικρός.
147) Κουφουλόγγια, τα. Η
βορειοανατολική πλευρά του Κούκου, το πάνω μέρος του Τρανού Λάκκου και η
ανατολική ράχη των Βουρτόπων, το Κακοπλάι, από τον Πρίνο μέχρι τη Μεγάλη Ράχη.
148) Κρανιά, η. Φυτωνύμιο στο σημείο
που εκβάλλει ο Τρανός Λάκκος στον Σαραντάπορο. Στην περιοχή αυτή υπάρχουν πηγές
οι οποίες παλιότερα, ανέβλυζαν νερό από τον Μάρτη έως τον Σεπτέμβρη για εφτά
συνεχή χρόνια και στέρευαν για τρία συνεχή χρόνια. Τα τελευταία χρόνια σπανίως
αναβλύζουν νερό.
149) Κρανιές, οι. Φυτωνύμιο ενός
ρέματος που κατεβαίνει από το Αϊπανό Παλιστρούγκι προς του Παπά τα χωράφια,
αλλά και ενός μέρους τις δυτικής πλαγιάς της Λεφτοκαρυάς.
150) Κρέμαση, η. Η πλαγιά από τα
πλατάνια της βρύσης του Μέγα έως το Κρυονέρι.
151) Κριάκουρα, τα. Ο βραχώδης γκρεμός
της δεξιάς όχθης του Σαραντάπορου, βορείως των πηγών της Κρανιάς.
152) Κριάκουρου, τα. Ο βραχώδης γκρεμός
της δεξιάς όχθης του Σαραντάπορου, νοτίως του Κόκκινου Νόχτου. Ομώνυμο
τοπωνύμιο υπάρχει βορειοανατολικώς της Ξηρόβρυσης.
153) Κρυονέρι, το. Το ρέμα από τη Σκάλα
μέχρι τον Σαραντάπορο, απέναντι από τη βρύση στο Παλιόχανο. Ομώνυμο τοπωνύμιο
προσδιορίζει μια βρύση στο ίδιο ρέμα, από τον Άγιο Αθανάσιο προς το
Σταυροδρόμι.
154) Κυβικά, τα. Η πλαγιά πάνω από την
Αγία Παρασκευή.
155) Λαγού το Μπαϊρι, του. Χέρσο κτήμα
στην αρχή της Στενούρας, απέναντι από τη συμβολή του Αρκουδόλακου με τον
Σαραντάπορο.
156) Λιάκους, ο. Κυριωνύμιο της
ανατολικής πλαγιάς του Κούκου με χωράφια. Ομώνυμο τοπωνύμιο υπάρχει στη
Ντραγασιά, απέναντι από το Μύλο του Γκουντρουμπή.
157) Λιφτουκαρυά, η. Φυτωνύμιο που
προσδιορίζει το ανατολικότερο μέρος των Καμβουνίων, βορείως του οικισμού.
Ομώνυμο τοπωνύμιο υπάρχει και στην πλαγιά απέναντι από το Κριάκουρο στην
Ξηρόβρυση.
158) Λούνη, η. Τμήμα της περιοχής
Καλαμπαλίκι προς τον Σαραντάπορο, όπου συγκεντρωνόταν λούνη (λάσπη) από το
ποτάμι.
159) Λυγαριά, η. Φυτωνύμιο του
χαμηλότερου τμήματος του Ξερικού Ανήλιου, ανάμεσα στην Κρανιά και στην
Κουρουμπλιά.
160) Λυγαριές, οι. Η πλαγιά κάτω από τη
ράχη του Παλιεκκλησίου.
161) Λυκουφουλιές, οι. Μικροσπηλιές στα
Κριάκουρα της Κρανιάς, όπου φώλιαζαν λύκοι.
162) Μακρίδκα Χουράφια, τα.
Κυριωνύμιο μιας περιοχής με κτήματα της οικογένειας Μακρή, στην αριστερή όχθη
του Μοκριώτη.
163) Μακρή Νόχτος, του. Η απότομη δεξιά
όχθη του Μοκριώτη προς τις Ιγκάιες.
164) Μακρή τα Παλικόπρια, του. Τμήμα
της περιοχής Μακρίδ(ι)κα Χουράφια.
165) Μακριάννη τ΄Αλώνι, του. Το αλώνι
που βρισκόταν στην νοτιοανατολική άκρη της Στρόγγυλης Πέτρας, πάνω από τα
μαντριά του Γιάννη Βαίτση.
166) Μακριάννη η Καρυά, του. Τμήμα της
περιοχής Κλαδερή προς το Βαρκό.
167) Μακριάννη τα Μαντριά, του. Το
χαμηλότερο τμήμα του Γκόντηρα.
168) Μακριάννη τα Χουράφια, του. Δυο
μικρά αγροτεμάχια στα Κλαδιά.
169) Μοναστήρι ή Μαναστήρι, το. Η Μονή
της Παναγίας, χτισμένη στην αριστερή όχθη του Μουκριώτη. Η αρχική θέση της
Μονής ήταν στο Παλιμανάστηρο. Από κει το μετέφερε κατά την τοπική παράδοση, στη
σημερινή του θέση ο αρματολός Πάνος Ζήδρος στα μέσα του 18ου αιώνα,
πριν πληγεί το χωριό από την χολέρα.
170) Μάνας το Νιρό, της. Η κυριότερη
πηγή χαμηλότερα από την Κεραμίδα.
171) Μαναχιά Ουστριά, η. Φυτωνύμιο της
ράχης νοτιοδυτικά της λευτοκαρυάς. Η ουστριά (οστριά) είναι το φυτό ostrya carpinifolia. Μοιάζει με το γαβρί.
172) Μαντάνι, το. Το υδροτριβείο αυτό
βρισκόταν στη συμβολή του ρέματος Βρωμόβρυση με τον Μοκριώτη, στα όρια των
χωριών Σαραντάπορο, Τσαπουρνιά και Μεταξά.
173) Μαντζιαράδκα, τα. Κυριωνύμιο
στη λούνη όπου υπήρχαν χωράφια του Γιάννη Μάντζαρη.
174) Μάντζιαρη οι Ασβισταριές, του.
Ασβεστοκάμινο στου Μάντζιαρη το Μαντρί.
175) Μάντζιαρη ο Κισλάς, του. Περιοχή
στο Ξηρκό Ανήλιο, ιδιοκτησίας του Μάντζαρη, όπου παλιότερα υπήρχε ένας κισλάς
(στρατώνας, φυλάκιο).
176) Μάντζιαρη του Μαντρί, του.
Βοσκότοπος, παλιότερα ιδιοκτησία του Γιάννη Μάντζιαρη, ανάμεσα στις περιοχές
Αλή το Μνήμα και Γκορτσιές, Ξηρκό Ανήλιο και Στενούρα. Ομώνυμο τοπωνύμιο
προσδιορίζει ένα βοσκότοπο, ιδιοκτησίας παλαιότερα του Δημήτρη Μάντζαρη,
ανάμεσα στο Παλιεκκλήσι και στο Μελαντίνο, από την Βρωμόβρυση μέχρι το Ανήλιο
του Αμάρμπεη.
177) Μαντριά τ Καραπουστόλη, τα.
Καλλιεργήσιμη, σήμερα, περιοχή ανατολικά από το Κουλούκι.
178) Μαντρινιά, η. Περιοχή στην
αριστερή όχθη του Μοκριώτη από τη βαθιά τη Μαντρινιά προς το Παλιοκκλήσι.
179) Μανώλη τα Λουμάκια, του. Η ράχη
δυτικά του Άσπρου Νόχτου όπου υπήρχαν λουμάκια, δηλαδή νεόφυτες βαλανιδιές.
180) Μαρτζέλι, το. Μικρή ράχη
νοτιοανατολικά της Βλαγγαριάς.
181) Μέγας, ο. Κυριωνύμιο της βρύσης
στη βορειοανατολική πλευρά του χωριού.
182) Μιγάλη Ράχη, η. Η ράχη από τις
Βουρτόπι(ε)ς ως την Ξηρόβρυση.
183) Μιλαντίνους, ο. Κυριωνύμιο της
ράχης μετά τη Μαναχιά Ουστριά.
184) Μιλίσσι ή Μελλίσι το. Ζωωνύμιο στη
νοτιοανατολική πλαγιά του Κούκου, κάτω από το δρόμο προς του Αλή το Μνήμα. Εδώ
οι Γερμανοί σκότωσαν 10 Σαρανταπορίτες στις 19-1-1944.
185) Μισιακό, το. Μικρή ράχη στο Γκέλημα
απέναντι από την Κορακοφωλιά.
186) Μνημόρια ή Νημόρια, τα. Το
νεκροταφείο του χωριού.
187) Μότσκα τ΄ Αλώνι, του. Τμήμα της
περιοχής του Μότσκα του Χουράφι.
188) Μότσκα του Δέντρου, του. Τμήμα της περιοχής του
Μότσκα του Χουράφι, με μια μεγάλη βαλανιδιά όπου σταλούν τα ζώα.
189) Μότσκα του Χουράφι, του.
Κυριωνύμιο στην ανατολική πλαγιά της ράχης Γκλυκόβη.
190) Μουγκρέτ. Το ποτάμι Μουκριώτης
σύμφωνα με τους τοπογραφικούς χάρτες διανομής των γαιών.
191) Μουκριώτς, ο. Το ποτάμι δυτικά
του χωριού, που έρχεται από το χωριό Λιβαδερό (παλιό όνομα Μόκρος).
192) Μουριά, η. Φυτωνύμιο στο βόρειο
άκρο του Νόχτου του Γκουντρουμπή, αλλά και στην αριστερή όχθη του Σαραντάπορου,
από τα ερείπια του Παλιόχανου ως το Μπουγάζι.
193) Μπακαλουϊάννη τ Αλώνι, του.
Αλώνι παλιότερα στην περιοχή Τζιότζιουλα.
194) Μπακαπόντη Μαχαλάς, του. Το τμήμα
του οικισμού νοτιοανατολικά του ναού της Αγίας Μαρίνας.
195) Μπαλατζής, ο. Κυριωνύμιο του
ρέματος που αρχίζει από το σπίτι του Σπυρογιώρη και εκβάλει στον Σαραντάπορο.
Το ίδιο όνομα έχει και μια πηγή στην αριστερή όχθη του ίδιου ρέματος, ανάμεσα
στη Βλαγγαριά και στον Κατήφορο.
196) Μπάμπου – Λιάκινα, η. Κυριωνύμιο
της ράχης Πέτρινα.
197) Μπαράτζιανη, η. Η βόρεια πλαγιά
της Λευτοκαρυάς, από την Κόκα μέχρι την Παπαφώταινα. Εδώ πρέπει να υπήρχε πολύ
παλιά ένας οικισμός αφού η κατάληξη -ιανη προσδιορίζει οικισμούς
(Τζερνίτζιαννη, Ράψιανη, Σελίτζιανη, κλπ).
198) Μπάρις, οι. Καλλιεργήσιμη έκταση
με λιμνάζοντα νερά παλαιότερα, στην περιοχή Καλαμπαλίκι.
199) Μπάρμπα-Φώτη τα Μαντριά, του. Το
νοτιοανατολικό τμήμα της Μεγάλης Ράχης.
200) Μπατζιός, ο. Περιοχή από τη βρύση
στο Παλιομανάστερο ως τα Ρόβια, όπου παλιότερα είχαν πρόχειρο τυροκομείο
(μπατζιό) οι κτηνοτρόφοι.
201) Μπγιαδάκι (Πηγαδάκι), το. Βρύση
δυτικά του χωριού στο δρόμο για το Παλικκλήσι.
202) Μπζιάνη τα Μαντριά, του. Το βόρειο
τμήμα της ράχης Γλκυγκόβη, όπου είχε τα μαντριά του κάποιος Μπζιάντς.
203) Μπιστιριές, οι. Σπηλιές στις όχθες
του Μοκριώτη.
204) Μπουγάζι, το. Η δίοδος του
Σαραντάπορου ποταμού, όπου υπάρχουν πολλές πηγές του. Το τοπωνύμιο είναι από το
τουρκικό bogaz
που σημαίνει στενά.
205) Μπουγντάνι ή Μπουγδάνι, το. Η
ανατολική πλαγιά της ράχης του Τσιάτσιου τ
Αλώνι.
206) Μπουμπότη τ΄ Αλώνι, του. Τμήμα της
περιοχής Τζιότζιουλα.
207) Μπουστανουτόπια, τα. Το νότιο
τμήμα της πλαγιάς Μπουγντάνι όπου καλλιεργούσαν μποστάνια.
208) Μπραγαβέτσι, το. Πηγή ανάμεσα στο
Παλιομανάστερο και στην Κεραμίδα, μπροστά στο σπίτι του Νάσιου του Γκατζιάρη.
209) Μπρούσιλας, ο. Φυτωνύμιο στο ρέμα
που αρχίζει από τα Αμπέλια και εκβάλει στον Μουκριώτη, αλλά και στη δυτική
πλευρά του Ξηρικού Ανήλιου, όπου φυτρώνει μπρούσιλας (κισσός). Έτσι ονομάζεται
κι ένας μικρός γκρεμός παρακάτω από το Κριάκουρο της Ξηρόβρυσης.
210) Μύλους, ο. Περιοχή στη δεξιά όχθη
του Σαραντάπορου, βορείως της Τρύπας στο Μπουγάζι.
211) Μύτικας, ο. Η κορυφή της ράχης
Αετοφωλιά.
212) Νασιούλα τα Μαντριά, του. Το
βόρειο τμήμα της περιοχής Παλικόπρια.
213) Νίτση του Χάνι, του. Η ράχη
ανατολικά και πάνω από το Παλιόχανο, τμήμα της περιοχής Λιβαδίου. Εδώ ο Λιβαδιώτης
Νίτσης είχε ένα χάνι.
214) Νουφανός, ο. Η ράχη πάνω από τα
Κυβικά στην Αγία Παρασκευή όπου άναβαν φωτιά (νουφανός – φανός) τις Αποκριές.
215) Νταλλάδκο Παλικόπρι, το. Περιοχή
χαμηλότερα από το Παλιεκκλήσι.
216) Νταλαμπόση το Λημέρι, του.
Κυριωνύμιο στην αριστερή όχθη του Μουκριώτη, ανάμεσα στο καδί και στα Ρουγόζια.
Εδώ λημέριαζε ο κλέφτης Νταλαμπόσης, ο οποίος καταγόταν από την περιοχή των
Γρεβενών και νυμφεύθηκε στο Σαραντάπορο κάποια Βαγγελή, όπως αναφέρει σχετικό
τραγούδι.
217) Νταμάρια, τα. Η περιοχή Κυβικά.
218) Νταντσιούλη το Χάνι, του.
Κυριωνύμιο. Το χάνια αυτό βρισκόταν στο νοτιοανατολικό άκρο της κοινοτικής
περιοχής, στα όρια με τη Μηλέα και το Λιβάδι.
219) Ντιρβένι, το (Δερβένι). Η ράχη
πάνω από το Παλιόχανο όπου πρέπει να υπήρχε ντερβένι, δηλαδή μικρό μεθοριακό
φρούριο.
220) Ντούφας, ο. Κυριωνύμιο στη
βορειοανατολική πλαγιά της ράχης Γκλυγκόβη.
221) Ντραγασιά, η. Περιοχή στην
αριστερή όχθη του Σαραντάπορου, ανάμεσα στου Καραφάκα και στο Χάνι του
Νταντσιούλη, όπου είχε τη ντραγασιά του (έδρα) ο αγροφύλακας (δραγάτης).
222) Ντραγασιά Αϊπανή, η. Το βορειότερο
τμήμα της Ντραγασιάς.
223) Ντραγασιά Ακατνή, η. Το νοτιότερο
τμήμα της Ντραγασιάς.
224) Ντραγασιά Τρανή, η. Το κέντρο της
Ντραγασιάς όπου υπάρχουν και τα περισσότερα χωράφια κι όπου συνήθως στεκόταν ο
Αγροφύλακας.
225) Ξηρκό Ανήλιου, το. Η πλαγιά
ανάμεσα στου Αλή το Μνήμα και στην Κρανιά που είναι άνυδρη.
226) Ξηρόβρυση, η. Βρύση με λίγο νερό
απέναντι από το Μπρούσιλα.
227) Ξυνομπλιά, η. Φυτωνύμιο στο
βορειοανατολικό άκρο του Τρανού Ανήλιου και νοτίως της Μονής της Παναγίας, όπου
υπήρχε μια ξινομηλιά. Ομώνυμο τοπωνύμιο υπάρχει στο Ανήλιο, στο κάτω μέρος της
Σούδας του Λευτεροσακουλιού.
228) Παλάσκα τ Αλώνι, του. Κυριωνύμιο
στην Πουρναριά.
229) Παλάσκα τ Αμπέλι, του. Η πλαγιά
ανάμεσα στο Παλιόχανο και στο Μπουγάζι.
230) Παλιάβουρμπα ή Παλιάβρουμπα, η
(Παλιά Βούρμπα). Η νότια πλαγιά της ράχης Γκλυγκόβη όπου ήταν αρχικώς το χωριό
Βούρμπα, η σημερινή Μηλέα.
231) Παλιάμπιλα, τα. Τμήμα της περιοχής
Λούνη.
232) Παλιέδρουμους, ο. Τμήμα του παλιού
καρόδρομου στη δυτική πλαγιά της Βίγλας.
233) Παλιεκκλήσι, το. Η ράχη δυτικά του
χωριού, όπου κάποτε πρέπει να υπήρχε ένα εκκλησάκι.
234) Παλικάλυβα, η. Το χαμηλότερο τμήμα
στο Κουλούκι.
235) Παλικόπρια, τα. Η πλαγιά πάνω από
τα μάρμαρα της Κρανιάς, όπου υπήρχαν παλαιότερα, κοπριές από τα εκεί μαντριά.
236) Παλιμανάστηρο ή Παλιομανάστερο,
το. Το βορειοδυτικό άκρο του οικισμού, όπου και ο ναός της Κοιμήσεως της
Θεοτόκου.
237) Παλιμάντρια, τα. Η ράχη από την
Καλούδα ως τα Πνάκια.
238) Παλιντάμπουρου, το. Η ράχη ανάμεσα
στου Τσιαπάρη και στο Ξηρικό Ανήλιο. Εδώ ήταν παλιότερα το κεντρικό ταμπούρι
(φυλάκιο) των Στενών του Σαρανταπόρου.
239) Παλιόκαστρου, το. Η κορυφή του
Κούκου με ερείπια αρχαίου κάστρου-φυλακίου. Εδώ πρέπει να ήταν το απλίκιο των
ρωμαικών – βυζαντινών χρόνων. Τα θεμέλια του τείχους διακρίνονται στη βόρεια
πλαγιά του Κούκου και ερείπια των κατοικιών στα δυτικά του τριγωνομετρικού
σημείου της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Γ.Υ.Σ.).
240) Παλιούρια, τα. Φυτωνύμιο στις
παρακάτω τέσσερις περιοχές: α) Στην πλαγιά ανάμεσα στην εθνική οδό Ελασσόνα
- Σέρβια και στο Μπουγάζι. β) Στις
Γρουμουσαριές προς την πλευρά της Πουρναριάς. γ) Στο χαμηλότερο τμήμα στο
Μπογντάνι και δ) Στο χαμηλότερο τμήμα του Τρανού Λάκκου, στο μονοπάτι από τον
Συρτό προς τον Κόκκινο Νόχτο.
241) Παλιόχανο, το. Περιοχή στην
αριστερή όχθη του Σαραντάπορου ποταμού, όπου βρίσκονταν τα ερείπια από ένα
παλιό χάνι.
242) Παλιόχουρα, η. Το επάνω τμήμα του
χωριού, από τον Άγιο Νικόλαο και την Αγία Παρασκευή έως τη βρύση του Μέγα. Εδώ
ήταν η αρχική θέση του οικισμού.
243) Παλιστρούγκι Αϊπανό, το. Η ράχη
από την Κόκα ως την Αγλίστρα, όπου υπήρχαν παλιότερα στρούγκες τον κτηνοτρόφων.
244) Παλιστρούγκι Ακατνό, το. Το
διάσελο της ράχης όπου το προηγούμενο τοπωνύμιο, από την Μπαράτζιανη προς τη Γκορτσιά.
245) Παλιχώραφου, το. Καλλιεργούμενη
περιοχή πάνω από τη βρύση του Μέγα και άλλη βορειοδυτικά της Μονής της
Παναγίας.
246) Παναγιάς ο Λάκκους, της. Το ρέμα
που έρχεται από τη Λευτοκαρυά προς το Παλιομανάστερο.
247) Παπά τ Αλώνι, του. Τμήμα της Πουρναριάς
απέναντι από την Κοκκινό(γ)η και άλλο στο Σταυροδρόμι απέναντι από τον Κέδαρο.
248) Παπά η Καλύβα, του. Τμήμα της
περιοχής Παπά τ Αλώνι, στο Σταυροδρόμι όπου υπήρχε μια καλύβα.
249) Παπά τα Μαντριά, του. Τμήμα της
περιοχής Γκέλημας.
250) Παπά τα Χουράφια, του. Το επίπεδο
τμήμα ανάμεσα στα Κλαδιά και στην Ξηρόβρυση.
251) Παπαγιαννάδκα Μαντριά, τα.
Κυριωνύμιο στο χαμηλότερο τμήμα της πλαγιάς Καλτσούμης.
252) Παπαφώτινα, η. Κυριωνύμιο του
χαμηλότερου τμήματος της Λεφτοκαρυάς.
253) Παραλλαγή, η. Ο νέος δρόμος
Ελασσόνα – Σέρβια στις Γκορτσιές.
254) Πατλιές, οι. Η νοτιοδυτική πλαγιά
του Κούκου πάνω από το Αλωνάκι, όπου είχε πολλά πουρνάρια (πατλιές)
255) Πατλιά της Παναγίας, η. Ο χώρος
γύρω από το εικονοστάσι, πάνω από το κοιμητήριο του χωριού, με χαμηλή βλάστηση
πουρναριών. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση , οι κάτοικοι της Τσαπουρνιάς και
του Σαρανταπόρου είχαν συμφωνήσει να μεταφέρουν το μοναστήρι από το
Παλιομανάστερο στη ράχη Μυρσίνη της Τσαπουρνιάς, αλλά δεν συμφωνούσαν οι
καλόγεροι. Το άλογο που μετέφερε την εικόνα της Παναγίας από το Παλιομανάστερο
προς τη Μυρσίνη σταμάτησε στη θέση που είναι τώρα το εικονοστάσι και δεν
προχωρούσε. Ύστερα από πολλές πιέσεις προχώρησε και σταμάτησε ξανά στη θέση που
είναι τώρα το μοναστήρι. Η ακινησία του θεωρήθηκε θέλημα της Παναγίας να
χτιστεί εδώ το μοναστήρι της.
Σημείωση: Μια άλλη εκδοχή λέει ότι το
άλογο γλίστρησε στο σημείο που έγινε το εικονοστάσι και άφησε σημάδι
(πατημασιά) με την οπλή του. Για το λόγο αυτό το σημείο ονομάζεται και Πατσιά
(Πατημασιά) της Παναγιάς.
256) Πέτρινα, η. Κυριωνύμιο ανάμεσα
στις Ιγκάιες και στο Στενοχώραφο.
257) Πέτρινας τ΄ Αλώνι, της. Η ράχη που
κατεβαίνει από τη Βίγλα προς τη συμβολή του Αρκουδόλακκου με τον Σαραντάπορο.
258) Πέτρινου Αλώνι, το. Τμήμα της ράχης
Παλιντάμπουρο.
259) Πιζούλια, τα. Η πλαγιά από τη
Βλαγγαριά ως τον Μπρούσιλα και το Προσήλιο όπου υπήρχαν πεζούλια.
260) Πίσσες, οι. Η αρχή του ρέματος
Μπρούσιλας κάτω από τα Αμπέλια, όπου έμειναν πίσσες μετά την ασφαλτόστρωση του
δρόμου Ελασσόνα – Σέρβια.
261) Πιτρουτή, η. Η χαμηλή ράχη από το
μελίσσι ως τη Κερασιά.
262) Πιτρουτός, ο. Το τμήμα του
οικισμού πάνω από την Πατλιά της Παναγίας.
263) Πλατάνι, το. Η παλιότερη πλατεία
του οικισμού, στην οποία οι γέροι μας δεν θυμούνται να υπήρχε κάποιο πλατάνι.
264) Πνάκια, τα. Περιοχή νοτιοανατολικά
της Λεφτοκαρυάς. Στην κορυφή της ράχης υπάρχουν βαθουλώματα σαν πινάκια, δηλαδή
σαν τα ξύλινα πιάτα των βοσκών.
265) Πούλιος, ο. Κυριωνύμιο της
ευρύτερης περιοχής Καραφάκας.
266) Πουρναριά, η. Φυτωνύμιο ανάμεσα
στο Τζιότζιουλα και στον Καραβίδα.
267) Πουτάμι, το. Ο Σαραντάπορος
ποταμός από του Βασιλιά το Παλάτι της Καστανιάς, μέχρι τη συμβολή του με τον
Μουκριώτη.
268) Πρίνους, το. Φυτωνύμιο στη μικρή
ράχη βορειοανατολικά του Κούκου. Το τοπωνύμιο είναι από τη βλάχικη λέξη prunus (κορομηλιά) κι όχι από το ελληνικό
πρίνος (πουρνάρι).
269) Προυσήλιου, το. Η αριστερή όχθη
του Μουκριώτη από τα Πεζούλια μέχρι την Παλιάβρουμπα.
270) Ραφτάδκου Αλώνι, το. Κυριωνύμιο
της ράχης νοτίως της Μαναχιάς Ουστριάς.
271) Ραφτουγιώρη η Γκουρτσιά, του. Τμήμα
της ευρύτερης περιοχής Γουρνοσαριές.
272) Ραφτουφώτη τ Αλώνι, του. Τμήμα της
περιοχής Ραφτάδκο Αλώνι.
273) Ρόβια, τα. Φυτωνύμιο ανάμεσα στο
Μπατζιό και στο Παλιεκκλήσι, όπου παλιότερα καλλιεργούσαν ρόββι.
274) Ρουγόζια, τα. Φυτωνύμιο στην
αριστερή όχθη του Μουκριώτη παραπάνω από το Καδί, όπου φυτρώνουν ρυγόζια
(βλάχικο rugoz
= ψάθα, καλάμι).
275) Σαμαρά τα Αλώνι, του. Κυριωνύμιο
στην περιοχή Τζιότζιουλα και στην περιοχή Κόϊας.
276) Σαμαρά η Γούρνα, του. Κυριωνύμιο
στη δεξιά όχθη του ρέματος Γκέλημας.
277) Σαμπρή τ Αλώνι, του. Κυριωνύμιο
του πάνω τμήματος της ράχης Μελαντίνος.
278) Σέλουμα, το. Το διάσελο ανάμεσα
στον Κούκο και τις Βουρτόπες. Μικρότερο Σέλωμα υπάρχει και στο Γκέλημα.
279) Σημείου ή Σημείωμα, το. Το
τριγωνομετρικό σημείο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (Γ.Υ.Σ.) στην κορυφή
του Κούκου. Υπάρχει και δεύτερο Σημείο στην κορυφή της νότιας ράχης στις
Ιγκάϊες.
280) Σιδέρη η Τρύπα, του. Κυριωνύμιο
μιας μικρής σπηλιάς στη Μπαράτζιανη.
281) Σιντουκούλι, το. Τμήμα της
περιοχής με τα αρχαία ερείπια όπου βρέθηκε ένας κιβωτιόσχημος τάφος, του οποίου
διακρίνονταν οι τέσσερις όρθιες πλάκες. Οι χωριανοί παρομοίασαν τον τάφο με
μικρό σεντούκι (σεντοκούλι).
282) Σκάλα, η. Το ανηφορικό τμήμα του
δρόμου από τα Παλιμάντρια προς την Κόκα, στους βορειοδυτικούς πρόποδες του
Κούκου.
283) Σκαλουπάτια, τα. Το ανηφορικό
τμήμα του μονοπατιού από τη βαθειά Μαντρινιά προς τα Μακρίδκα Χουράφια. Ομώνυμο
τοπωνύμιο υπάρχει ψηλότερα από την Καψάλη.
284) Σκαλουπούλα, η. Το ψηλότερο τμήμα
του Λάκκου της Παναγιάς που μοιάζει με μικρή σκάλα.
285) Σκαμνιά, η. Φυτωνύμιο ανάμεσα στο
παλιό ξυλουργείο του Χρήστου Βαίτση και στην οικία του Αθ. Παπανάτσιου. Η
σκαμνιά δεν υπάρχει πια.
286) Σκιές (Συκιές), οι. Φυτωνύμιο στα
ερείπια του Παλιόχανου.
287) Σκουτίδα η Ράχη, του. Τμήμα της
ράχης Γρουνουσαριές.
288) Σκουτουμένους, ο. Η νότια άκρη του
ακαλλιέργητου χωραφιού στου Λαγού το Μπαίρι, όπου έθαψαν τον ξάδερφο του ληστή
Θόδωρου.
289) Σούδα, η. Όνομα δυο ρεμάτων. Το
ένα αρχίζει από του Σπυρογιώρη το σπίτι και χωρίζει τη ράχη του Αγίου Αθανασίου
από τα Αμπέλια και το άλλο είναι στον Αμάρμπεη (το κάτω μέρος του ρέματος
Λευτεροσακούλι).
290) Σουρβάλα, η. Μικρός καταρράκτης
στο Κρυονέρι, χαμηλότερα από το Κοκκινόχωμα.
291) Σπαχή τα Κόκκαλα, του. Κυριωνύμιο
της ράχης από τον Άγιο Αθανάσιο μέχρι τον Κατήφορο. Ο σπαχής (τούρκος
φοροεισπράκτορας) σκοτώθηκε από κατοίκους του χωριού. Τον έθαψαν στο σημείο
όπου βρέθηκε μισοφαγωμένο από αγρίμια το πτώμα του.
292) Σταυρουδρόμι, το. Η ράχη πίσω και
απέναντι από το Ιερό του Αγίου Αθανασίου, όπου ανταμώνονται οι δρόμοι από το
Μελίσσι και από τις Γουρνοσαριές.
293) Στινούρα, η. Το στενότερο τμήμα
του Σαραντάπορου ποταμού, από του Λαγού το Μπαϊρι μέχρι το Μπουγάζι.
294) Στινουχώραφο, το. Ράχη στη δεξιά
άκρη του Μουκριώτη, νοτιοδυτικά του μοναστηριού.
295) Στιργιούλα τ΄ Αλώνι, του.
Κυριωνύμιο στην ευρύτερη περιοχή Κόϊας.
296) Στριβάδι, το. Φυτωνύμιο στη δεξιά
όχθη του ρέματος Γκέλημας, από του Σαμαρά τη Γούρνα ως την Κορακοφωλιά.
297) Στρόγγυλη Πέτρα, η. Η ράχη
ανατολικά και χαμηλότερα από τα αρχαία ερείπια.
298) Συρματαριά, η. Το ρέμα στη δυτική
πλαγιά της Βίγλας, από του Δαμαλού τη Γούρνα του Λιβαδίου μέχρι το ποτάμι στην
Ξηρόβρυση.
299) Συρτός, ο. Πηγάδι στου Παπά τα
Χωράφια, το μοναδικό από το οποίο αντλούσαν νερό με τον κουβά.
300) Σφιντάνια, τα. Φυτωνύμιο στο νότιο
τμήμα της Λευτοκαρυάς, δίπλα στα Δέντρα, όπου υπάρχουν σφένδαμοι.
301) Ταχυδρόμος, ο. Τμήμα της περιοχής
Πούλιος, πάνω στο παλιό δρόμο Ελασσόνα – Σέρβια, όπου τα λεωφορεία άφηναν τον
ταχυδρομικό σάκο για να τον παραλάβει ο ταχυδρόμος από το Λιβάδι και να κάνει
τη διανομή στα γύρω χωριά.
302) Τζήκα τ Αλώνι, του. Κυριωνύμιο στη
ράχη δυτικά του εξοχικού καφενείου «Μπήτος».
303) Τζιαφείρι τ Αλώνι, του.
Τμήμα της περιοχής Τζιαφείρι του Χουράφι.
304) Τζιαφείρι η Ράχη, του. Η ράχη πάνω
από τα Ρόβια.
305) Τζιαφείρι του Χουράφι, του. Τμήμα
της ομώνυμης ράχης.
306) Τζιόλα (του Ζιόλα) τ Αλώνι, του.
Κυριωνύμιο στη βόρεια πλευρά του Τζιότζιουλα.
307) Τζιότζιουλας, ο. Κυριωνύμιο της
ράχης ανατολικά της Στρόγγυλης Πέτρας, το ανατολικότερο τμήμα του αρχαίου
οικισμού.
308) Τζιουμακλή του Καραγάτσι, του. Το
πάνω τμήμα της δεξιάς όχθης του ρέματος του Χάπη ο Λάκκος.
309) Τούμπα, η. Το ψηλότερο μέρος της
ράχης Καραβίδα, που λέγεται και Τσούκα. Τούμπα λέγεται και η ανατολική κορυφή
της ράχης Στενοχώραφο.
310) Τρανό Ανήλιο, το. Η πλαγιά της
ράχης Στενοχώραφο προς τον Μουκριώτη.
311) Τρανό Ίσιωμα, το. Το επίπεδο τμήμα
της ράχης από το Σταυροδρόμι ως τις Γουρνοσαριές, αλλά και το τμήμα της ράχης
του Σπαχή τα Κόκκαλα, από τον Γούλα Παλάσκα ως τη Γκορτσοπούλα.
312) Τρανός Λάκκος, ο. Το ρέμα που
κατεβαίνει από την Αγλίστρα στον Κόκκινο Νόχτο, στα όρια του χωριού μας με το
Μεταξά. Το ίδιο όνομα έχουν κι άλλα δυο ρέματα: αυτό που κατεβαίνει από το
Σέλωμα στην κρανιά κι αυτό που κατεβαίνει από του Σιδέρη την τρύπα στη Μπαράτζιανη.
313) Τρύπα, η. Σπηλιά στην ανατολική
πλαγιά του Κούκου.
314) Τρύπα τ Λούμη, η. Σπηλιά στη δεξιά
όχθη του Σαραντάπορου, στο Μπουγάζι.
315) Τρύπουρας, ο. Τμήμα του ρέματος
Μπαλατζής ανατολικά – νοτιοανατολικά του πρατηρίου καυσίμων του Κ. Μήτσιου.
316) Τσακνουχώρι, το. Το τμήμα του
οικισμού ανάμεσα στο Παλιομανάστερο και στην Αγία Παρασκευή.
317) Τσαπουρνιές, οι. Φυτωνύμιο στην
πλαγιά Κρέμαση προς τη βρύση Κρυονέρι. Ομώνυμα τοπωνύμια υπάρχουν ένα στα νότια
της πηγής Γάβρος και ένα ψηλότερα της περιοχής Αποκώλωμα.
318) Τσαπουρνιώτκους Λάκκος, ο. Το ρέμα
που κατεβαίνει από τη βόρεια πλευρά του χωριού Τσαπουρνιά και εκβάλει στο
Μουκριώτη.
319) Τσαρτσαλίδα, η. Βρυσοπούλα στο
ρέμα Μπαλατζής, ψηλότερα από τα Μαντριά του Καραγκόγκου.
320) Τσιάμη τ Αγρέκι, του. Το ψηλότερο
τμήμα της δυτικής πλαγιάς της Λευτοκαρυάς, πάνω από το Κριάκουρο της
Βρωμόβρυσης, όπου είχε το γρέκι (χώρο για ύπνο) του κοπαδιού του, κάποιος
Τσιάμης. Το βοσκό αυτόν φίμωσαν και ξυλοκόπησαν τέσσερις άγνωστοι ληστές και
του πήραν τα ζώα.
321) Τσιάμη η Γούρνα, του. Η περιοχή
που είναι γνωστή και ως του Σαμαρά η Γούρνα.
322) Τσιαπάρης, ο. Κυριωνύμιο του
ρέματος στη βορειοανατολική πλαγιά του Κούκου. Εδώ υπάρχει και ομώνυμη βρύση.
323) Τσιάτσιου τ Αλώνι, του. Η ράχη
απέναντι από του Βράκα τα Μαντριά.
324) Τσιάτσιου τα Μαντριά, του. Τμήμα
της ράχης του Τσιάτσιου τ Αλώνι.
325) Τσιάτσιου ο Μύλος, του. Νερόμυλος
παλιότερα στην αριστερή όχθη του Σαραντάπορου στο Μπουγάζι.
326) Τσιατσιούλη του Μπαϊρι, του.
Χερσότοπος στη βόρεια πλαγιά των Γουρνοσαριών.
327) Τσιγγενέ Μαχαλάς, του. Το τμήμα
του οικισμού βορειοανατολικά του ναού της Αγίας Μαρίνας.
328) Τσίλα τ Αλώνι, του. Τμήμα της
περιοχής Κόϊας.
329) Τσίλα τα Μαντριά, του. Η περιοχή
με το ρέμα ανάμεσα στα Πεζούλια και στο Προσήλιο. Ομώνυμο τοπωνύμιο υπάρχει και
στην περιοχή Κόϊας.
330) Τσιουκάνς, ο. Κυριωνύμιο στην
ανατολική πλαγιά της ράχης Γκλυγκόβη.
331) Τσουκνίδα, η. Φυτωνύμιο κοντά στο
προηγούμενο τοπωνύμιο.
332) Φιλουριά, η. Το νότιο τμήμα της
πλαγιάς Κλαδιά, όπου υπήρχε μια φιλουριά (φιλύρα).
333) Φλάμπουρου, το. Η ράχη πάνω από τη
Μαναχιά Ουστριά.
334) Φουκαλιές, οι. Φυτωνύμιο στο
ανατολικό τμήμα της περιοχής Μαντριά του Καραποστόλη.
335) Φούρνους, η. Το ρέμα στου Αλή το
Μνήμα όπου ήταν οι φούρνοι του τούρκικου φυλακίου των Στενών του Σαρανταπόρου.
336) Φραψιά, τα. Φυτωνύμιο του πάνω
τμήματος της ανατολικής πλαγιάς του Κούκου.
337) Φρύδι, το. Η ράχη από τον Κούκο
τον Ακατνό ως το Μελίσσι.
338) Φτέρη, η. Φυτωνύμιο της αριστερής
όχθης του ρέματος Κρυονέρι, κοντά στην Αγριοσυκιά.
339) Χάβους, ο. Καταρράκτης στο ρέμα
Γκέλημας, πάνω από την Κορακοφωλιά.
340) Χάπη ο Λάκκος, ο. Το ρέμα που
κατεβαίνει από τα μαντριά του Χρήστου Γκαλίτσιου (Γκαντάρα) προς το Μουκριώτη.
341) Χαράκουμα, το. Τμήμα τουρκικού
ορύγματος της Μάχης του Σαρανταπόρου στις Γουρνοσαριές.
342) Χιλλέα η Γούρνα, του. Τμήμα της
περιοχής Γουρνοσαριές, δυτικά της ράχης Σκοτίδα.
343) Χιλλέα τα Μαντριά, του. Περιοχή
κοντά στο προηγούμενο τοπωνύμιο.
344)
Χουντρή Πέτρα, η. Ο βράχος πάνω από το Αρμυρόχωμα. Επίσης η πλαγιά πάνω από τα
Ημεράδια και η μικρή ράχη χαμηλότερα από τη Βαθιά Γούρνα στον Κεδρόλακκο.
